روش درمان آلزایمر چیست؟

واقعیت تلخ این است که هیچ راهی برای درمان قطعی آلزایمر (Alzheimer) یا همان دمانس (زوال عقل، Dementia) وجود ندارد. در واقع تکنیک‌هایی که به عنوان روش جدید درمان آلزایمر معرفی می‌شوند، صرفا می‌توانند به شیوه‌ایی موثرتر پیشروی بیماری را کُند کنند اما نمی‌توانند مانع از بروز آن شوند. مطالعه این مقاله شما را بیشتر با نحوه درمان آلزایمر آشنا می‌کند.

روش درمان بیماری آلزایمر چگونه است؟

در بیماری زوال عقل، بیمار با رسوبات غیرطبیعی پروتئین مغز مواجه می‌شود. این رسوب‌ها (پلاک‌ها) سلول‌های مغزی را از بین می‌برند و به این ترتیب بافت مغز نابود می‌شود. یکی از این رسوبات مربوط به پروتئینی به نام بتا آمیلوئید (Amyloid beta) است. تجمع پلاک‌های بتا آمیلوئید ارتباط بین نورون‌های مغز (سلول‌های عصبی) را مختل می‌کنند. یکی از مهم‌ترین اهداف تکنیک‌های درمان بیماری آلزایمر این است که آسیب سلول‌های مغزی را مهار کنند و مانع از مرگ آن‌ها شوند. در حال حاضر پزشکان متخصص مغز و اعصاب ایمن‌ترین و موثرترین روش درمان بیماری آلزایمر را دارو می‌دانند. داروها به شکل‌های مختلف به مدیریت این بیماری کمک می‌‌کنند. از رایج‌ترین داروهای آلزایمر می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• گالانتامین (Galantamine) که به شکل کپسول و شربت در دسترس بیماران قرار می‌‌گیرد. این دارو ماده‌ای به نام استیل کولین (Acetylcholine) را در مغز افزایش می‌دهد. استیل کولین یک نوع ترکیب شیمیایی است که نقش مهمی در سیستم عصبی انسان دارد که از جمله آن می‌توان به بهبود حافظه اشاره کرد. مصرف این دارو برای برخی بیماران با عوارض جانبی مانند مشکلات گوارشی همراه است.
• دونپزیل (Donepezil): این دارو برای درمان آلزایمر شدید و خفیف کاربرد دارد و مانند گالانتامین می‌تواند مانع از بین رفتن استیل کولین مغز شود. دونپزیل نیز می‌تواند با عوارض جانبی مانند کاهش وزن، اسهال و استفراغ همراه باشد.

برخی پزشکان ممکن است با توجه به شرایط بیمار داروهای زیر‌مجموعه دونپزیل مانند ریواستیگمین (Rivastigmine) را تجویز کنند. این دارو را نیز می‌توانید به شکل قرص و شربت تهیه کنید. بروز عوارض گوارشی با مصرف این دارو دور از انتظار نیست.

• ممانتین (Memantine): پزشکان این دارو را برای درمان آلزایمر متوسط تا شدید تجویز می‌کنند. این دارو عملکرد ماده‌ای در مغز به نام گلوتامات (Glutamic acid) را مهار می‌کند. این ماده نقش مهمی در عملکرد مغز و حافظه دارد. اما به نظر می‌رسد سطح بالای آن می‌تواند علائم بیماری آلزایمر را تشدید کند.

آیا راهی برای درمان غیر‌دارویی آلزایمر وجود دارد؟

شیوه‌هایی که تحت عنوان راه‌های درمان غیر‌دارویی زوال عقل مطرح می‌شوند، همگی به بالا بردن کیفیت زندگی بیماران کمک می‌کنند. برای مثال ممکن است بیمار در کنار دمانس مشکلات مفصلی و استخوانی داشته باشد. به همین دلیل علاوه‌بر کمک پزشک متخصص مغز و اعصاب به کمک دکتر ارتوپد خوب در تهران نیز نیاز خواهد داشت. در این شرایط بیمار به فیزیوتراپیست ارجاع داده می‌شود. متخصص فیزیوتراپیست با استفاده از تکنیک‌هایی مانند تمرین درمانی، منوال‌تراپی، ماساژ و الکترو‌ترپی سعی می‌کند مشکلات حرکتی بیمار را به حداقل برساند.

علاوه‌بر فیریوتراپیست‌ها، متخصصان کاردرمانی نیز می‌توانند شدت علائم بیماران آلزایمری را کاهش دهند. آن‌ها از تکنیک‌های توانبخشی استفاده می‌کنند تا بیمار توانایی انجام فعالیت‌های روزمره خود را داشته باشد. در واقع هدف اصلی این است که فرد استقلال خود را از دست ندهد.

بسیاری از پزشکان متخصص مغز و اعصاب درمان تحریک شناختی (CST) را نیز یک راه‌حل غیردارویی موثر برای درمان زوال عقل می‌دانند. این تکنیک به بهبود عملکرد شناختی و اجتماعی بیمار کمک می‌کند. در این شیوه فرد عضو یک گروه اجتماعی می‌شود. فعالیت‌های این گروه به‌طور خاص و هدفمند تحت نظر درمانگر است و قدرت تمرکز و تفکر بیماران را تقویت می‌کند.

روش جدید درمان آلزایمر چیست و چقدر به شما کمک می‌کند؟

یکی از نکات کلیدی برای درمان بیماری زوال عقل از بین بردن آمیلوئید است. پزشکان با توجه به همین موضوع سعی می‌کنند داروهای موثر را بسازند. اما یک مشکل اساسی وجود دارد؛ بسیاری از داروهای رایج درمان آلزایمر به‌طور یکسان همه سلول‌های مغز را تحت تاثیر قرار می‌دهند. این در حالی است که برخی سلول‌های مغز آسیب بیشتری می‌بینند و اتفاقا مردن این سلول‌ها شدت بیماری را افزایش می‌دهد. هدف متخصصان این است داروهایی را ارائه دهند که بتوانند این سلول‌های آسیب‌پذیر و حساس را از مرگ نجات دهند. در همین راستا محققان دارویی به نام NBP14 را معرفی کرده‌اند که می‌تواند شدت آسیب سلول‌های مغزی را کاهش دهد. با این حال این دارو نمی‌تواند منجر به درمان قطعی بیماری شود.

سازمان غذا و داروی آمریکا نیز دارویی را با عنوان Leqembi معرفی کرده است که می‌تواند در درمان بیماری آلزایمر کاربرد داشته باشند. برای این دارو سه سوال اساسی وجود دارد:

1. آیا این دارو باعث درمان قطعی بیماری آلزایمر می‌شود؟
2. آیا همه بیماران در هر مرحله‌ایی از بیماری می‌توانند از آن استفاده کنند؟
3. آیا این دارو با عوارض جانبی خاصی همراه است؟

در پاسخ سوال اول باید گفت که این دارو نیز مانند سایر روش‌های درمان بیماری زوال عقل، نمی‌تواند به‌طور قطعی و برای همیشه این بیماری را درمان کند. اما به‌طور قابل ملاحظه‌ایی می‌تواند روند پیشرفت بیماری را آهسته کند، بنابراین از این منظر می‌تواند مفید باشد.

در پاسخ سوال دوم باید بدانید این دارو بیشتر برای افرادی کارایی دارد که در مراحل ابتدایی بیماری هستند. در واقع اگر بیمار در مراحل پیشرفته بیماری قرار داشته باشد، راه موثری برای درمان او وجود ندارد و این دارو نمی‌تواند کمک‌کننده باشند.

در پاسخ سوال سوم هم باید گفت که شرکت سازنده یک هشدار جدی در مورد این دارو داده است. این داور می‌تواند ریسک بروز خونریزی‌های مغزی را افزایش دهد و باعث مرگ شود. به همین دلیل توصیه می‌شود پزشکان متخصص مغز و اعصاب از این دارو برای هر بیماری استفاده نکنند و به فاکتورهای مهمی مانند میزان تجمع پروتئین آمیلوئید توجه داشته باشند.

چطور بهترین متخصص مغز و اعصاب تهران را پیدا کنیم؟

شما می‌توانید از طریق سایت نوبت دهی مطب درمانکده به لیست پزشکان متخصص مغز و اعصاب در سراسر استان تهران دسترسی داشته باشید. این مجموعه سعی کرده است اطلاعات کامل و به‌روز این متخصصان را در اختیار شما قرار دهد. همچنین اگر قبل از مراجعه حضوری به مطب پزشک به مشاوره نیاز داشته باشید، می‌توانید از خدمات مشاوره پزشکی سایت درمانکده استفاده کنید. این مشاوره به‌صورت تلفنی و یا اینترنتی (متنی،‌ صوتی و تصویری) انجام می‌شود. رزرو نوبت مطب یا مشاوره پزشکی در درمانکده رایگان است.