ربات ها در طول تاریخ در کاربردهای مختلفی از جمله ساخت و ساز، تولید ، ربات های صنعتی و جابجایی با ربات پالتایزر و عملیات نظامی استفاده شده اند. با این حال، استفاده از آنها در پزشکی نسبتا جدید است. حوزه پزشکی با فناوری ها و تکنیک های جدیدی که هر روز معرفی می شوند، به طور مداوم در حال پیشرفت است. استفاده از ربات‌ها در جراحی در سال‌های اخیر به دلیل مزایایی که هم برای بیماران و هم برای پزشکان فراهم می‌کنند، رایج شده است.

استفاده از ربات های پزشکی در مراقبت های بهداشتی

ربات‌ها رویکرد ما به جراحی‌های معمولی مانند روش‌های لاپاراسکوپی را تغییر می‌دهند که نسبت به جراحی‌های سنتی باز شکم زمان کمتری می‌برند. به دلیل توانایی آنها در حرکت مستقل بدون کمک یک اپراتور انسانی، آنها همچنین دقت بیشتری را برای کار بر روی ساختارهای کوچک درون بدن (مانند آندوسکوپ) ارائه می دهند. این بدان معنی است که جراحان می توانند به جای اینکه بفهمند چگونه کار خود را به درستی انجام دهند، روی درمان بیماران خود تمرکز کنند – که به معنای نتایج بهتر برای همه است!

ربات‌های پزشکی عمدتاً برای حمایت از جراحان در طول عملیات یا روش‌های انجام شده بر روی بیمارانی که برای بهبودی بیماری یا حادثه نیاز به کمک دارند، ساخته می‌شوند. اکثر افراد اوقات فراغت خود را در خانه یا در مراکز آموزشی می گذرانند، جایی که می توان از این ماشین ها برای انجام فعالیت های اساسی مانند تمیز کردن کف ها یا پنجره ها (یعنی بعد از ساعت کاری) استفاده کرد.

رایج ترین انواع ربات ها در مراقبت های بهداشتی چیست؟

رباتیک در مراقبت های بهداشتی و پزشکی بیش از 30 سال پیش بسیار فراتر از آغاز ساده خود در اتاق عمل پیشرفت کرده است. امروزه، ربات ها را می توان در تعدادی از زمینه های پزشکی یافت:

• ربات های جراحی / جراحی به کمک ربات
• رباتیک برای رادیوتراپی
• ربات های توانبخشی
• ربات های آزمایشگاهی
• پروتزهای رباتیک
• ربات های بیمارستانی
• روبات های اجتماعی

مزایای رباتیک در بهداشت و درمان

استفاده از روباتیک در زمینه پزشکی، سطح بالایی از مراقبت از بیمار، فرآیندهای کارآمد در محیط‌های بالینی و محیطی امن را برای بیماران و کارکنان مراقبت‌های بهداشتی ممکن می‌سازد.

• مراقبت از بیمار با کیفیت بالا

ربات‌های پزشکی می‌توانند به روش‌های کم تهاجمی، نظارت شخصی و مکرر برای بیماران مبتلا به بیماری‌های مزمن، درمان‌های هوشمند و مشارکت اجتماعی برای سالمندان کمک کنند. علاوه بر این، از آنجایی که ربات‌ها بار کاری را کاهش می‌دهند، پرستاران و سایر مراقبان می‌توانند همدلی و تعامل انسانی بیشتری را برای بیماران فراهم کنند و بهزیستی طولانی‌مدت را ارتقا دهند.

• گردش کار بالینی ساده

ربات‌های متحرک مستقل تقاضای فیزیکی کارگران انسانی را کاهش می‌دهند و در عین حال فرآیندهای سازگارتر را تضمین می‌کنند. این ربات‌ها می‌توانند با ردیابی موجودی و سفارش‌های به موقع برای اطمینان از در دسترس بودن تجهیزات، تجهیزات و دارو در مکان‌های مورد نیاز، به رفع کمبود کارکنان و چالش‌ها کمک کنند. ضدعفونی و تمیز کردن به اتاق‌های بیمارستان اجازه می‌دهد تا سریعاً ضدعفونی شوند و برای بیماران جدید آماده شوند و به کارگران این امکان را می‌دهند که روی کار بیمار محور و ارزش محور تمرکز کنند.

• محیط کار ایمن

AMR ها برای حمل و نقل ملزومات و ملحفه ها در بیمارستان هایی استفاده می شود که قرار گرفتن در معرض پاتوژن خطری برای کمک به حفظ ایمنی کارکنان مراقبت های بهداشتی است. ربات‌های تمیزکننده و ضدعفونی کننده به کاهش عفونت‌های بیمارستانی کمک می‌کنند و در عین حال قرار گرفتن در معرض پاتوژن را محدود می‌کنند  و صدها مرکز مراقبت‌های بهداشتی در حال حاضر از آنها استفاده می‌کنند. ربات‌های اجتماعی همچنین در بلند کردن وسایل سنگین، مانند جابجایی تخت‌ها یا بیماران، کمک می‌کنند و فشار فیزیکی را بر کارکنان مراقبت‌های بهداشتی کاهش می‌دهند.

مزایای ربات های پزشکی چیست؟

• در مراکز بهداشتی و درمانی، ربات ها در محیط های مختلفی استفاده می شوند. آنها تأثیر غیرمستقیم یا مستقیم بر زندگی بیمار دارند. آنها حتی از بیماران سالخورده و ناتوان مراقبت می کنند و آنها را درگیر گفتگو می کنند تا دچار درد و کسالت نشوند. در کنار آن، ربات های پزشکی مزایای بی شماری دارند.
• مهمترین مزیت ربات های پزشکی این است که جراحی های انجام شده با کمک ربات ها روان تر و بدون خطا هستند. حتی میزان موفقیت جراحی نیز بالاتر است.
• علاوه بر این، ربات ها دقیقاً در پارامترهای زمان و کارهایی که به آنها اختصاص داده شده است، کار می کنند که یکی دیگر از مزایای کلیدی ربات های پزشکی است.
• ربات های پزشکی با به حداقل رساندن نیاز به تماس انسان با بیماران، خطر ابتلا به عفونت در بیمارستان ها را به میزان قابل توجهی کاهش داده اند. ربات های پزشکی با حرکات دقیق و خودکار خود می توانند روش هایی را با حداقل تهاجم انجام دهند و در نتیجه احتمال انتقال عفونت را کاهش دهند.
• از دیگر مزایای روبات های پزشکی می توان به خدمات نظارتی مناسب بر بیماران، عملکرد بی عیب و نقص، عدم اتلاف وقت و بسیاری موارد دیگر اشاره کرد.  همینطور ربات های صنعتی مانند ربات کوکا در پزشکی استفاده زیادی دارد.

معایب ربات های پزشکی چیست؟

• هر سکه دو روی دارد. در حالی که استفاده از ربات ها برای انجام وظایف در مراقبت های بهداشتی مزایای بی شماری دارد، احتمال خطا و شکست نیز وجود دارد. با این ربات های پیشرفته همیشه زمینه ای برای خطای انسانی یا نقص مکانیکی وجود دارد.
• یک نقص مکانیکی می تواند به قیمت جان انسان ها تمام شود. در مورد روبات های جراحی، خطرات کوچک عفونت و خونریزی را نمی توان نادیده گرفت. ربات ها در مراقبت های بهداشتی معایب زیادی دارند.
• عیب اصلی ربات های پزشکی هزینه آن است. استفاده از ربات های جراحی محدود به کشورهای توسعه یافته، مراکز تحقیقاتی و بیمارستان های پیشرفته است.
• به طور مشابه برای بیماران، در برخی موارد، پرداخت هزینه های جراحی رباتیک دور از دسترس است.
• همچنین، ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی باید پول و زمان زیادی را برای آموزش نیروی کار برای کار با روبات ها سرمایه گذاری کند. علاوه بر این، هزینه نگهداری مادام العمر آنها یکی دیگر از عوامل مشکل ساز است.
• یکی دیگر از معایب ربات ها در مراقبت های بهداشتی این است که ممکن است جای مردم را بگیرد و منجر به بیکاری شود.  از بهترین تولید کنندگاه ربات های صنعتی میتوان به پرمارباتیک ، فاما گروپ ، نت رباتیک و گروه صنعتی سپیانی اشاره نمود.

1- حضور از راه دور

پزشکان از ربات‌ها برای کمک به معاینه و درمان بیماران در مناطق روستایی یا دورافتاده استفاده می‌کنند و به آنها حضور از راه دور در اتاق می‌دهند.

2- دستیاران جراحی

این ربات‌های کنترل از راه دور به جراحان در انجام روش‌هایی، معمولاً آنهایی که کم تهاجمی هستند، کمک می‌کنند.

توانایی دستکاری یک بازوی رباتیک بسیار پیچیده با کنترل‌های عملیاتی، نشسته در ایستگاه کاری خارج از اتاق عمل، ویژگی بارز روبات‌های جراحی است .

3- ربات های توانبخشی

ربات های توانبخشی نقش مهمی در بهبودی افراد دارای معلولیت در زمینه هایی مانند بهبود تحرک، قدرت، هماهنگی و کیفیت زندگی دارند.

این ربات‌ها را می‌توان طوری برنامه‌ریزی کرد که با شرایط هر بیمار در هنگام بهبودی پس از سکته مغزی، آسیب‌های مغزی یا نخاعی، یا بیماری‌های عصبی-رفتاری یا عصبی-عضلانی مانند مولتیپل اسکلروزیس سازگار شوند. واقعیت مجازی ادغام شده با روبات های توانبخشی می تواند تعادل، راه رفتن و سایر عملکردهای حرکتی را نیز بهبود بخشد.

4- ربات های حمل و نقل پزشکی

ربات‌های حمل‌ونقل پزشکی، لوازم، داروها و وعده‌های غذایی را به بیماران و کارکنان می‌رسانند و از این طریق ارتباط بین پزشکان، کارکنان بیمارستان و بیماران را بهینه می‌کنند.

5- ربات های بهداشتی و ضد عفونی کننده

با افزایش باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک و شیوع عفونت‌های کشنده مانند ابولا، مراکز درمانی بیشتری از روبات‌ها برای تمیز کردن و ضدعفونی سطوح استفاده می‌کنند.

در حال حاضر، روش‌های اولیه مورد استفاده برای ضدعفونی، پرتوهای فرابنفش و بخارات پراکسید هیدروژن است. این روبات‌ها می‌توانند در عرض چند دقیقه یک اتاق را از هر گونه باکتری و ویروس ضدعفونی کنند.

6- سیستم های توزیع نسخه روباتیک

بزرگترین مزیت ربات ها سرعت و دقت است – دو ویژگی که برای داروخانه ها بسیار مهم هستند.

سیستم‌های توزیع خودکار به حدی پیشرفت کرده‌اند که ربات‌ها اکنون می‌توانند پودر، مایعات و مواد بسیار چسبناک را با سرعت و دقت بسیار بالاتر از قبل مدیریت کنند.